(11) OSLO Karl Johan gate

Karl Johan gate to najbardziej znana ulica Oslo. Prowadzi od Zamku Królewskiego (Slottet) do Dworca Kolejowego (Jernbanestasjon). Położone są przy niej liczne zabytki, a wśród nich: norweski parlament ( Stortinget), Galeria Narodowa (Nasjonalgalleriet), Uniwersytet (Universitetet). Wędrując ulicą Karla Johana, chłoniemy  panującą tu atmosferę. Idziemy powoli, zatrzymujemy się co jakiś czas, żeby nasysić się tym niespiesznym celebrowaniem chwili. Wielokrotnie mijamy osoby odpoczywające na ławeczkach. Jest ciepły lipcowy dzień, więc widok leżących wprost na trawie ludzi nas nie dziwi, nawet gdy leżą tuż przy gmachu norweskiego parlamenu.

Stortinget (parlament) w Oslo

Kierujemy się w stronę Zamku Królewskiego. Po drodze zatrzymujemy się przy fontannie, chłodzimy się przy niej (powiedzieć, że dzień jest ciepły, to byłby eufemizm) i zajadamy winogrona.

Chłodu, chłodu!

Fontanna leży w połowie drogi, jaką trzeba pokonać spod parlamentu do zamku. W odległości kilkudziesięciu metrów dostrzegamy  siedzibę popularnej norweskiej gazety Aftenposten. Norweskiemu ulubowaniu prasy należy się oddzielny wpis. Pojawi się wkrótce. 

Teraz kierujemy się w stronę zamku. Widać go z daleka. 

Slottet - Zamek Królewski w Oslo

Na miejscu możemy pospacerować pod najsłynniejszym norweskim balkonem. Dotychczas znaliśmy go tylko z telewizji.

Slottet - Zamek Królewski w Oslo

Norwedzy darzą rodzinę królewską szczególnym szacunkiem.

I to właśnie z tego balkonu w czasie obchodów święta narodowego 17 maja (rocznica uchwalenia konstytucji) monarsza rodzina pozdrawia wędrujący barwny tłum świętujących Norwegów. A oni, ubrani w kolorowe, zróżnicowane regionalnie stroje  naprawdę się cieszą, pozdrawiają wzajemnie, wyrażają dumę z przynależności do tej grupy. Taki tradycyjny norweski strój nazywa się bunad i wszyscy bez względu na wiek ubierają go nie tylko w dniach szczególnie ważnych dla kraju, ale także przy okazji różnych rodzinnych uroczystości czy ważniejszych imprez firmowych. Na zdjęciach wodowania statku przysłanych parę lat temu przez Renifera po raz pierwszy widziałam ludzi w takich regionalnych strojach. W Polsce takie przywiązanie do tradycyjnego ubioru widzieliśmy kiedyś na Kurpiach, gdzie kobiety maszerowały w niedzielę do kościoła  w haftowanych koszulach i pasiastych spódnicach.

Niemal cały maj 2010 roku spędziłam u Renifera, więc mogłam obserwować radosną atmosferę tego dnia. Relacja z tego święta pojawi się w przyszłości jako oddzielny wpis. 

Na wielkim placu przed  zamkiem stoi  majestatyczny pomnik Karola Jana III.

Pomnik Karola Jana III

 Tu Renifer ma okazję zachować się po rycersku. Pomaga bowiem turystce usiłującej, stojąc na jednej nodze, uwiecznić na zdjęciu wizerunek monarchy. Kule, którymi się powinna podpierać, leżą obok. Gdyby nie Renifer, skończyłoby się to dla niej chyba gipsem na drugiej nodze. Analogia do Danuśki i ratującego ją Zbyszka nieunikniona. Na szczęście obyło się bez ślubowania. Pani pokuśtykała w jedną, my w drugą stronę. 

Spacerkiem okrążamy zamek i zatrzymujemy się na chwilę w zamkowym parku. Jest  on naprawdę niewielki. Tu też gdzieniegdzie wylegują się spragnieni błogiego leniuchowania. 

Slottsparken - park zamkowy Oslo

Sami także byśmy się położyli, ale coś nas gna przed siebie. A konkretnie gna nas myśl o Parku Vigelanda (Vigelandsparken), od którego dzieli nas kilkunastominutowy spacer.

Wartę czas zakończyć i do Parku Vigelanda marsz!

Kierujemy się w stronę bramy w północnej części parku.  Stąd  z planem Oslo w ręku rozpoczynamy spacer ulicami, które doprowadzą nas do jednego z najbardziej charakterystycznych i wyjątkowych miejsc Oslo:  Parku Vigelanda.

Ale o nim w następnym wpisie.

Pozdrawiam!

Ha det bra!

Reniferowa

(10) OSLO Nationaltheater i dygresja o projekcie "Strefa: Norwegia" - lato 2010

Na dłuższą chwilę zatrzymujemy się przy gmachu Teatru Narodowego (Nationaltheater).

Renifer przed Nationaltheater w Oslo (lato 2010)

Na fasadzie dostrzegamy nazwiska najwybitniejszych norweskich dramatopisarzy: Henryka Ibsena, Ludviga Holberga i Bjørnstjerne Bjørnsona. 

Nationaltheater w Oslo

Do tej trójki warto dodać Ole Bulla, który utworzył pierwszą scenę narodową (Det norske Teater powstały w 1850 roku).

Bjørnson znany jest też każdemu Norwegowi jako autor słów hymnu narodowego „Ja, vi elsker dette landet” ("Tak, kochamy ten kraj"). Jet też lauretaem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury.

     

 

Posłuchaj: "Ja, vi elsker dette landet"

Źródło: http://www.youtube.com 

A teraz mała dygresja na temat wspólnego przedsięwzięcia artystycznego polskich i norweskich twórców. W 2009 i 2010 roku Wrocławski Teatr Polski realizował we współpracy z Grusomhetens Teater z Oslo projekt “Strefa: Norwegia”. Efektem był cykl wydarzeń artystycznych, na które składały się spektakle, projekcje filmów, czytanie dzieł norweskich. Zorganizowano także wykłady popularyzujące kulturę norweską. Widziałam dwa festiwalowe spektakle (oba autorstwa Ibsena): “Górskiego ptaka” w reżyserii Larsa Øyno z Grusomhetens Teater i “Panią z morza”, którą reżyserował norweski reżyser pochodzenia polskiego Piotr Chołodziński. Na "Górskiego ptaka" o mały włos nie dotarłabym z powodu korków (chcielibyście widzieć mój galop, gdy wyskoczyłam z samochodu i pognałam w stronę Sceny na Świebodzkim).  Zdążyłam - zasapana. Ale   wypieki na twarzy były nie tylko efektem tej "gonitwy ku kulturze", spektakl był naprawdę niezwykły. Bardzo cieszyłam się na prezentację norweskich filmów. Filmy krótkometrażowe były rewelacyjne. Natomiast projekcja dwu długometrażowych obrazów ("En folkefiende" na podstawie dramatu Ibsena "Wróg ludu" w reżyserii Erika Skjoldbjærg oraz "Kautokeino" w reżyserii Nilsa Gaupa) okazała się kompletnym niewypałem. Otóż napisy były niezsynchronizowane ze ścieżką dźwiękową, co sprawiło, że w trakcie projekcji widownia wybuchała gromkim śmiechem w miejscach naprawdę mało zabawnych. Tak się wielokrotnie zdarzało, że wymowa sceny absolutnie "nie grała" z pojawiającymi się w dole ekranu napisami. Przyznam, że wielokrotnie sama śmiałam się do łez, po prostu ta kombinacja obrazów na ekranie i napisów była chwilami jak prawdziwa mieszanka wybuchowa - i do wybuchów śmiechu prowadziła. Efekt był taki, że wiele osób opuściło widownię Teatru Polskiego przed zakończeniem projekcji. Jakże było mi wstyd przed norweskimi gośćmi, którzy pojawili się na festiwalu. Mam nadzieję, że organizatorzy wyjaśnili im, że te salwy śmiechu w najmniej stosownych momentach to wynik "napisowej katastrofy" (inaczej tego nie nazwę) a nie przejaw niewrażliwości i braku kultury polskich widzów. A jeśli do wyjaśnienia tej "śmiechowej zagadki" nie doszło, to niniejszym: BEKLAGER!

Odrobina norweskiego na co dzień po norwesku:  Beklager! po polsku:      Przepraszam!

Pozdrawiam!

Ha det bra!

Reniferowa

(9) OSLO Deichmanske Biblitek - lato 2010

Nasza pierwsza wizyta w Oslo, choć niedługa, zasługuje na kilka wpisów.

Zwiedzanie miasta poprzedziło poszukiwanie miejsca dla naszego auta. Ostatecznie decydujemy się na wielopoziomowy parking w samym centrum. Miasto okazuje się bardzo kameralne, wielokrotnie mam uczucie, jakbym znajdowała się w miejscu, które „nas lubi”. Atmosfera Oslo absolutnie nie przypomina tej panującej w innych europejskich metropoliach. Piękna architektura, mnóstwo zieleni i ten spokój... 

Deichmanske bibliotek (lipiec 2010)

 W drodze ku Karl Johans gate mijamy Deichmanske Bibliotek. Jest to miejska biblioteka Oslo, największa norweska biblioteka publiczna. Jest też jedną z najstarszych norweskich placówek tego typu. Jej zbiory zapoczątkował w XVIII Carl Deichman. Biblioteka ma spory dział literatury zagranicznej: Det flerspråklige bibliotek (tzw. DFB). Znajdziemy tu także wydawnictwa w języku polskim: książki, podręczniki, filmy i płyty CD. Udostępnia ona swoje zbiory także mieszkańcom innych części Norwegii - za pośrednictwem sporej sieci bibliotek lokalnych. Biblioteka, z której książki i filmy wypożycza Renifer, ma także spory dział obcojęzyczny. To jest chyba tutaj normą. Kiedyś, będąc z Reniferem w "jego" bibliotece, zapytaliśmy o słownik obrazkowy. Niestety, nie mieli takiego w swoich zbiorach (na półce stał jedynie słownik obrazkowy dla dzieci, nam chodziło o taki dla dorosłych). Jakie było nasze zdumienie, gdy po dwóch tygodniach uśmiechnięty David (kierownik biblioteki) wręczył nam świeżo zakupiony słownik. Norwedzy potrafią okazać sympatię ludziom, którzy starają się nauczyć ich języka.

Pozdrawiam!

Ha det bra!

Reniferowa

V ETAP - Lindesnes - Mandal - Kristiansand lato 2010

 

W wyprawie mamy za wiernego towarzysza radio NRK. Można powiedzieć, że los nam sprzyja, wyposażając nas na całą podróż w taki swego rodzaju wakacyjny pakiet : słońce, piękne widoki i wakacyjne przeboje.  Wśród nich utwór "Sol" ("Słońce") zespołu Strikk. Piosenka była wielkim hitem lata 1980 roku i z biegiem lat  nie straciła na popularności . Słowa znamy już niemal na pamięć, więc chwilami ryczymy oboje, jak na renifery przystało (a czy renifery w ogóle ryczą?).

 

Posłuchaj: Strikk "Sol"

Źródło: http://www.youtube.com/

Źródło: NAF Veibok

W refrenie piosenki pojawiają się miejsca położone na skrajnych częściach Norwegii: Lindesnes na południu, Hammerfest na północy. I właśnie teraz zmierzamy w kierunku latarni Lindesnes, która jest najstarszą tego typu budowlą w Norwegii, a smaczku dodaje fakt, że leży na najbardziej na południe położonym skrawku norweskiego lądu. 

W oddali latarnia Lindesnes - Lindesnes fyr (lato 2010)

Gdy zbliżamy się do rozległego parkingu, już z daleka widzę mnóstwo aut i mężczyzn w uniformach, kierujących ruchem. Jestem w prawdziwym szoku, bo takiego tłumu nie widziałam na żadnym norweskim parkingu. Czyżby to miejsce było faktycznie tak licznie odwiedzane przez turystów? Udaje nam się zaparkować i wędrujemy w kierunku latarni. Obserwując tłum ludzi, mówię do Renifera: „Coś tu nie gra!” A za chwilę okaże się, że gra! A w zasadzie zaraz będzie grać!

Okazuje się bowiem, że właśnie trwają przygotowania do koncertu, a te tłumy ludzi to spragnieni sztuki melomani. Na koncert się już nie dostaniemy, można tylko zwiedzić wystawę w dolnej części latarnianego muzeum, a o wdrapaniu się na latarnię nie ma mowy. 

Szczyt latarni Lindesnes, w pełnej okazałości obejrzymy ją następnym razem (lato 2010)

 

Zatem wyruszamy dalej. Kierujemy się na wschód w stronę Mandal. Wiemy, że południowe wybrzeże nazywane jest norweską Florydą i właśnie w Mandal znajduje się najpiękniejsza norweska plaża – Sjøsanden.

Renifer jeszcze obuty;)

Najpiękniejsza norweska plaża - Sjøsanden  (lato 2010)

Na północ też kiedyś dotrzemy

Miejsce jest faktycznie piękne, ale w porównaniu z fiordami, górami, skalistymi stokami, zatokami, które wcześniej mijaliśmy, nie robi na nas wielkiego wrażenia. Dla Norwegów chyba już sam fakt, że plaża jest piaszczysta, decyduje o uroku miejsca. W końcu taki żółciutki piasek to nieczęsty tutaj widok. Ochłodziło się, na plaży spotykamy tylko młode małżeństwo z dwójką kilkuletnich dzieci. Maluchy pluskają się w wodzie, która jest tak zimna, że nie decyduję się na zmoczenie sobie nóg (natomiast Renifer jako zdecydowanie zimnolubna istota gania na bosaka). Na kamienistym cyplu spotykamy jeszcze mężczyznę z dwójką dzieci.

Rodzinne wędkowanie  (lato 2010)

Przyszli na ryby. Zawsze z podziwem patrzę na takie rodzinne wędkowanie. Tak niewiele potrzeba: cisza, wiatr na twarzy i to drżenie wędki, które zwiastuje udany połów. To drżenie ma różne stopnie, od lekkiego łopotu, gdy ryba jest malutka (wtedy trafia wdzięczna z powrotem do wody) aż do prawdziwego łomotania, gdy już wiesz, że zaraz podholujesz do brzegu niezły okaz. A jakie to emocje! Zawsze wydawało mi się, że wędkarstwo to okropne nudy. I tu życie znowu zweryfikowało moją ocenę, bo sama złapałam wędkarskiego bakcyla, który, jak na razie, nie odpuszcza!

Granica: elv - sjø  (rzeka - morze) 

W Norwegii, jeśli łowisz ryby w fiordzie czy z łodzi na morzu, nie potrzebujesz  pozwolenia. Wymagane jest ono jedynie do połowu w jeziorach oraz w innych, specjalnie oznaczonych miejscach, gdzie na przykład można łowić łososie.

Kierujemy się w stronę Kristiansand. To wyjątkowe dla nas miejsce, bo właśnie tam siedem lat temu po raz pierwszy postawiliśmy stopy na norweskiej ziemi. Jechaliśmy autem przez Niemcy i Danię, a na norweski ląd dotarliśmy tzw. szybkim promem linii Color Line (z Hirtshals do Kristiansand).

Terminal promowy w Kristiansand

Dokładnie w tym miejscu stawialiśmy swoje pierwsze kroki w Norwegii. Teraz miasto wita nas typową norweską pogodą (trochę słońca, trochę deszczu), więc po krótkim spacerze znanymi sprzed lat uliczkami udajemy się w dalszą podróż. Kristiansand zbudowane jest z sieci przecinających się pod kątem prostym ulic, jego plan wygląda dosłownie jak kartka z zeszytu w kratkę. Przebudowa nastąpiła po wielkich pożarach, które dotkliwie doświadczyły to miasto po koniec XIX wieku. Aby uniknąć kolejnych kataklizmów, zaczęto stawiać wyłącznie murowane budowle. 

Kristiansand,w pobliskiej przystani cumowaliśmy kiedyś z Viggo

Kristiansand w pochmurny dzień   (lato 2010)

 

Do dziś wspominamy nasz pierwszy pobyt w Kristiansand, spotkanie z Viggo i ten wszechobecny spokój, o jaki trudno było w naszym zaganianym życiu. Pamiętam nasz  zachwyt tym krajem. Wtedy nawet przez myśl nam nie przeszło, że będziemy z nim wiązać na poważnie swoją przyszłość. A tu taka niespodzianka od losu! 

Uwaga! Trwają intensywne poszukiwania zdjęć z naszego pierwszego pobytu w Kristiansand. Jak się znajdą (coś mi mówi, że Renifer ma je na swoim dysku;>), to się tu pojawią.

W następnym wpisie relacja z Oslo. 

 

Odrobina norweskiego na co dzień

po norwesku: Den som er klok, lærer mye uten bok.

po polsku:     Mądry wiele uczy się bez książek.

                     (w wolnym tłumaczeniu:  

                      Wiedza wyniesiona z książek nie zastąpi nigdy życiowej mądrości.)

Pozdrawiam! 

Ha det bra!

Reniferowa